روش دریافت اجازه کار در ترکیه (چالیشما ایزین)
ویزای کار ترکیه مجوزی برای مهاجرت به ترکیه برای مقاصد شغلی است. ویزای کار باید همراه با مجوز کار دریافت شود که بدون آن، خارجی‌ها نمی‌توانند در ترکیه کار کنند. همه شهروندان جهان به‌غیراز اتباع جمهوری ترک قبرس شمالی، برای اینکه بتوانند در ترکیه کار کنند، به ویزای و اجازه کار نیاز دارند.
برای افرادی که قصد مهاجرت به ترکیه را دارند، مهم است که در ابتدا که با روش‌های دریافت اجازه کار در ترکیه آشنا شوند و سپس با تهیه مدارک لازم، مراحل قانونی اخذ ویزای کار ترکیه را یکی پس از دیگری طی کنند. در این مقاله ما به کل فرآیند دریافت اجازه کار ترکیه یا چالیشما ایزین می‌پردازیم.
انواع روش های اجازه کار در ترکیه
افرادی که هیچ پیوند شهروندی با جمهوری ترکیه ندارند، برای کار به صورت وابسته یا مستقل، موظفند قبل از شروع به کار، مجوز کار معتبر داشته باشند. قوانین و اصول ورود شهروندان غیرترک به بازار کار ترکیه توسط قانون جدید نیروی کار بین‌المللی (قانون شماره 6735) که در 28 ژوئیه 2016 تصویب شد، تنظیم می‌شود. وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه تحت مسئول رسیدگی به درخواست‌های مجوز کار (اعطا، تمدید، محدود کردن یا لغو مجوزهای کار) است.
به‌طورکلی، اجازه کار در ترکیه با عنوان چالیشما ایزین (Calisma Izni) شناخته می‌شود. چالیشما ایزین چهار مجوز کار را برای خارجی‌ها در ترکیه ارائه می‌دهد که شامل موارد زیر هستند:
1- پروانه کار برای مدت معین
پروانه کار به افرادی که درخواست آنها حداکثر به مدت یک سال مورد تایید قرار می‌گیرد، اعطا می‌شود. مشروط بر اینکه از مدت قرارداد کاری که با کارفرما امضا کرده‌اند، تجاوز نکند. در پایان این مدت، به اتباع خارجی که بخواهند مجوز کار خود را تمدید کنند، به شرط ادامه کار در همان محل، مجوز حداکثر دو سال اعطا می‌شود. در درخواست سوم و بعدی، مجوز کار حداکثر تا سه سال اعطا خواهند شد.
2- اجازه کار برای مدت نامحدود
مهاجرانی که دارای مجوز اقامت دائم در ترکیه و اجازه کار برای حداقل هشت سال هستند، این امکان را دارند برای مدت نامحدود برای اجازه کار در ترکیه اقدام کنند. اتباع خارجی که دارای مجوز کار برای مدت نامحدود هستند، قادرند از حقوق اعطا شده به اتباع ترکیه بهره‌مند شوند. اما نمی‌توانند از حقوقی مانند خدمت سربازی، کار در مؤسسات دولتی و حق برخوردار باشند.
3- اجازه کار مستقل
هر فرد خارجی نمی‌تواند از مجوز کار مستقل که برای مدت معینی اعطا می‌شود، بهره‌مند شود. این مجوز توسط وزارت براساس معیارهای زیر ارزیابی می‌شود و در اختیار افراد واجد شرایط قرار می‌گیرد:
- سطح تحصیلات
- سابقه حرفه‌ای
- مشارکت در علم و فناوری
- سرمایه گذاری در ترکیه
4- کارت فیروزه‌ای
کارت فیروزه‌ای کارتی است که به مهاجرانی که در ترکیه در زمینه‌های اقتصادی، علمی، فناوری و صنعت مشارکت دارند و برای سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال فعال هستند یا برای انجام اجازه کار مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند، ارائه می‌شود. دارندگان این کارت از کلیه حقوقی که به اتباع خارجی دارای مجوز کار برای مدت نامحدود اعطا می‌شود، بهره‌مند می‌شوند.
به همسر و فرزندان دارندگان این کارت، مدرکی اعطا می‌شود که به‌عنوان اجازه اقامت نامحدود عمل می‌کند. سه سال اول، دوره انتقال است. در صورتی که مهاجران در این مدت سهم مورد انتظار را ارائه نکنند، کارت فیروزه‌ای آنها باطل می‌شود.
اگر افراد برای دریافت کارت فیروزه‌ای برای مدت نامحدود در شش ماه آخر دوره سه ساله اقدام کنند، در صورتی که شرایط لازم را داشته باشند، کارت فیروزه‌ای برای مدت نامحدودی به آنها داده می‌شود. اما درخواست‌های پس از انقضای این دوره سه ساله پذیرفته نمی‌شود و کارتی که در اختیار دارند، منقضی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: شرایط تحصیل و ویزای تحصیلی ترکیه در سال 2022
شرایط دریافت مجوز کار در ترکیه
روند درخواست ویزای کار ترکیه با روند درخواست سایر ویزاهای این کشور کمی متفاوت است. بدین دلیل که در فرآیند درخواست ویزای کار ترکیه دو طرف، کارمند و کارفرما درگیر هستند. توجه داشته باشید که قبل از درخواست ویزای کار ترکیه باید یک پیشنهاد شغلی یا قرارداد کاری داشته باشید.
شما نمی‌توانید مراحل دریافت این ویزا را بدون داشتن یک پیشنهاد کاری مشخص در ترکیه آغاز کنید. برای ورود به ترکیه، ایرانیان نیاز به ویزا ندارد و به‌همین‌دلیل می‌توانند خیلی راحت برای ویزای کار اقدام کنند.
شما باید به محض دریافت پیشنهاد کاری برای کار در ترکیه برای ویزای کاری اقدام کنید. با‌این‌حال، اولین زمانی که می‌توانید درخواست دهید، دو ماه قبل از تاریخ عزیمت شما به ترکیه است. درحالی‌که آخرین تاریخی که می‌توانید درخواست بدهید، یک ماه قبل است. شما باید پرونده درخواست خود را به سفارت یا کنسولگری ترکیه در ایران ارسال کنید.
ظرف مدت 10 روز پس از ارائه درخواست، کارفرمای شما باید برخی از مدارک مورد نیاز دیگر را به وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه (MLSS) ارسال کند. اگر کارفرمای شما مدارک را به موقع تحویل ندهد، درخواست شما به دلیل تکمیل نشدن رد خواهد شد.
همچنین، زمانی که فرم آنلاین ویزای کار ترکیه را تکمیل می‌کنید و بسته به زمینه شغلی در ترکیه، باید یکی از انواع استخدامی‌های زیر ذکر شده در زیر را انتخاب کنید:
- هدف استخدام
- اساتید دانشگاهی
- ورزشکار
- هنرمندان
- کارگران منطقه آزاد
- خبرنگاران
- تعمیرکاران
برخی از مشاغل هستند که مهاجران اجازه کار در آنها را ندارد. این مشاغل عبارتند از:
- وکیل
- دفتر اسناد رسمی
- دندانپزشک
- پرستار
- دامپزشک
- راهنمای گردشگری
- داروساز
- مدیر موسسات پزشکی خصوصی
- افسر امنیتی
- ماهیگیر، ناخدا، خدمه کشتی و سایر مشاغل دریایی
نکته: افرادی که با ویزای توریستی به ترکیه می‌آیند، نمی‌توانند برای مجوز کار در این کشور اقدام کنند.
شرایط استخدامی برای اجازه کار در ترکیه
برای پذیرش درخواست، شرایطی وجود دارند که هم کارفرما و هم مهاجران باید آنها را رعایت کنند. این شرایط عبارتند از:
1- کارفرما باید حداقل پنج شهروند ترکیه را در محل کار استخدام کند. در صورت استخدام بیش از یک پرسنل خارجی، برای هر پرسنل خارجی پنج پرسنل ترکیه‌ای لازم است.
2- محل کاری که پرسنل خارجی را استخدام می‌کند، باید حداقل 100هزار لیر ترکیه سرمایه داشته باشد. در صورت عدم تامین این شرط، فروش ناخالص محل کار در نظر گرفته می‌شود. این فروش باید 800 هزار لیر یا 250 هزار دلار باشد.
3- اگر متقاضی سهامدار یک شرکت باشد، باید حداقل 40 هزار لیر سرمایه داشته باشد.
4- حقوق پرداختی به فرد خارجی باید با صلاحیت حرفه‌ای وی مطابقت داشته باشد. با توجه به این:
- 5 برابر حداقل دستمزد برای مدیران ارشد
- چهار برابر حداقل دستمزد مدیران واحد یا شعب، مهندسان و معماران
- سه برابر حداقل دستمزد برای افراد در مشاغلی که نیاز به تخصص یا شایستگی دارند، معلمان، روانشناسان، فیزیوتراپیست‌ها، نوازندگان و هنرمندان صحنه، استخدام خواهند شد.
- حداقل دستمزد برای اتباع خارجی شاغل در خدمات خانگی و 1.5 برابر حداقل دستمزد برای خارجیانی که در مشاغلی غیر از موارد فوق (نمایندگان فروش، پرسنل بازاریابی و صادرات و سایر) استخدام خواهند شد.
- دو برابر حداقل دستمزد برای اتباع خارجی که در شرکت‌های گردشگری، انیمیشن‌سازی یا در سمت‌های مشابه و ماساژور و درمانگر آبگرم و سایر استخدام می‌شوند.
گرفتن بدون قید و شرط اجازه کار در ترکیه
مجوز کار بدون قید و شرط به خارجیانی اعطا می‌شود که دارای شرایط زیر باشند، مشروط بر اینکه مدارک اخذ شده از مقامات رسمی جمهوری ترکیه مبنی بر داشتن این شرایط را ارائه دهند:
- خارجیانی که والدین یا فرزندانشان شهروند ترکیه هستند.
- خارجی‌هایی که حداقل سه سال با یک شهروند ترکیه‌ای ازدواج کرده‌اند.
- افرادی که شهروندان جمهوری ترک قبرس شمالی هستند.
- خارجیانی که دارای مجوز اقامت در چارچوب رویه‌های اداره ترک‌های مقیم خارج از کشور و جوامع وابسته هستند.
- خارجیانی که دارای مجوز اقامت در چارچوب ملاحظات بشردوستانه هستند.
- خارجیانی که به دلیل قربانی شدن در قاچاق انسان دارای مجوز اقامت هستند.
- خارجیانی که دارای مجوز اقامت در وضعیت افراد بدون تابعیت (Heimatlos) هستند.
مدارک مورد نیاز برای درخواست ویزای کار ترکیه
برای درخواست ویزای ترکیه باید چند مدرک را در روز مصاحبه ارائه دهید. این اسناد عبارتند از:
- تکمیل فرم درخواست ویزای کار ترکیه
- ترجمه سوگندنامه یا ترجمه رسمی تایید شده دیپلم یا گواهی موقت فارغ‌التحصیلی
- پاسپورت معتبر: باید حداقل شش ماه از تاریخ ورود به ترکیه اعتبار داشته باشد.
- دو عدد عکس بیومتریک: ظرف شش ماه قبل از ورود به ترکیه گرفته شده باشند.
- گواهی عدم سوء پیشینه: این سند ثابت می‌کند که شما تحت تحقیقات جنایی نیستید یا در گذشته مشکلات قانونی نداشته‌اید.
- پیشنهاد کاری یا قرارداد: سند باید موقعیت شغلی، حقوق ماهانه و مدت اعتبار قرارداد را نشان دهد.
- مدرک دیپلم یا گواهی معادل فارغ‌التحصیلی موقت: این مدرک باید مطابق با مقررات ترکیه در مورد معادل سازی دیپلم از موسسات آموزش عالی خارجی اخذ شود.
- بیمه درمانی: پوشش بیمه ترکیه برای کل مدت اقامت
- مدارک اقامت در ترکیه: این می‌تواند یک قرارداد اجاره یا خرید ملک در ترکیه باشد.
- وسایل امرار معاش: مقامات ترکیه شواهدی مبنی بر داشتن حداقل 50 یورو برای خرج روزانه را درخواست می‌کنند.
- گواهی رزرو بلیط هواپیما: اگر قصد دارید با هواپیما به ترکیه سفر کنید، باید یک پرواز رفت و برگشت رزرو کرده و در روز تعیین وقت، این مدرک را به سفارت یا کنسولگری ارائه دهید.
مدارک مورد نیاز کارفرما برای اجازه کار ترکیه
کارفرما در ترکیه باید موارد زیر را به‌عنوان بخشی از درخواست مجوز کار ترکیه ارسال کند:
- نامه درخواست مجوز کار
- فرم درخواست پرسنل خارجی
- روزنامه ثبت تجارت ترکیه، جزئیات سهام و ساختار سرمایه فعلی واحد تجاری را نشان می‌دهد.
- ترازنامه و صورت سود و زیان آخرین سال که توسط اداره مالیات یا حسابدار رسمی تایید شده باشد.
- وکالت‌نامه محضری برای شخص مجاز به ثبت درخواست آنلاین به‌عنوان کاربر از طرف نهاد یا سازمان برای استخدام بین‌المللی
پس از ارائه این اسناد، تنها کاری که برای شما و کارفرمای‌تان باقی می‌ماند، این است که منتظر رسیدگی به درخواست خود توسط مراجع قانونی باشید.
مراحل دریافت اجازه کار در ترکیه
هنگامی که تمام موارد فوق را آماده کردید، اکنون می‌توانید مراحل بعدی را برای درخواست ویزای کار ترکیه ادامه دهید. شما باید فرم درخواست ویزای آنلاین را تکمیل کرده که این مهم حاوی چند سوال ساده در مورد هویت و هدف شما از بازدید است. پس از تکمیل این فرم، یک تاریخ برای قرار مصاحبه خود دریافت خواهید کرد.
در عین حال، سازمان یا موسسه‌ای که پرسنل خارجی را در ترکیه استخدام می‌کند، موظف است مدارک مورد نیاز را در طول درخواست الکترونیکی اسکن کند و این مدارک را به صورت آنلاین در زمان مقرر ارائه دهد. همچنین ارائه مدارک مورد نیاز پس از تکمیل درخواست به صورت دستی یا پستی به وزارت کار و تامین اجتماعی نیز الزامی است.
برای درخواست اجازه کار، مهاجرانی که در ترکیه زندگی می‌کنند، باید دارای مجوز اقامت با حداقل شش ماه اعتبار باشند. خارجیانی که این شرایط را دارند، باید درخواست خود را به صورت آنلاین ارسال کنند. ظرف شش روز کاری پس از درخواست باید فرم و نامه درخواست به وزارت کار و تامین اجتماعی تحویل داده شود.
تعیین وقت ویزای کار ترکیه
در روز تعیین وقت ویزا، به موقع در سفارت، کنسولگری یا مرکز درخواست ویزا حاضر شوید. مطمئن شوید که تمام مدارک مورد نیاز را به همراه داشته باشید و هیچ‌کدام گم نشده باشند. این مصاحبه یک جلسه کوتاه با یک افسر کنسولگری است که از شما در مورد پیشنهاد شغلی جدید و سوابق کاریتان سوال می‌پرسد.
مطمئن شوید که آرام هستید و به هر سوال به درستی پاسخ می‌دهید. پس از مصاحبه، باید به کارفرمای خود در ترکیه اطلاع دهید. کارفرما باید ظرف 10 روز کاری پس از درخواست شما مدارک اضافی را به وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه (MLSS) ارسال کند.
نحوه درخواست مجوز کار ترکیه
ظرف 10 روز پس از تعیین وقت ویزای شما در سفارت یا کنسولگری ترکیه در ایران، کارفرمای شما در ترکیه باید درخواست آنلاین در وبسایت وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه را تکمیل کند.
پس از تکمیل درخواست، کارفرما باید مدارک مورد نیاز را از طریق پست یا حضوری به سفارت ارسال کند. این مهم باید ظرف 10 روز پس از مصاحبه شما و حداکثر ظرف شش روز کاری پس از درخواست آنلاین تکمیل شود. لطفاً زمان را با کارفرمای خود محاسبه کنید تا شانس دریافت ویزای کار را فقط به دلیل ضرب الاجل بودن از دست ندهید.
پردازش درخواست ویزای کار ترکیه
پس از اینکه کارفرمای شما مدارک مورد نیاز برای مجوز کار ترکیه را ارائه کرد، وزارتخانه حداکثر 30 روز طول می‌کشد تا تصمیم‌گیری کند. تشریفات مربوط به درخواست‌های مجوز کار ارسالی به موقع توسط وزارتخانه، حداکثر ظرف مدت 30 روز به شرط ارائه کامل مدارک مورد نیاز به پایان می‌رسد. این وزارتخانه تصمیم مثبت یا منفی در مورد درخواست مجوز کار را به کنسولگری مربوطه جمهوری ترکیه (از طریق وزارت امور خارجه) ارسال می‌کند.
پس از تایید درخواست شما، حداکثر 180 روز فرصت دارید تا وارد ترکیه شوید. به محض ورود به ترکیه، باید حداکثر ظرف مدت یک ماه پس از ورود خود، در سامانه ثبت آدرس در ترکیه ثبت نام کنید. سپس می‌توانید کار خود در ترکیه را شروع کنید.
کلام آخر
طبق قانون کار ترکیه، تمامی اتباع خارجی باید از وزارت کار و بیمه اجتماعی و اداره تامین اجتماعی مجوز کار دریافت کنند. اجازه کار در ترکیه با چهار روش امکان‌پذیر است که هر کدام شرایط مختص به خود را دارند. همچنین لازم به ذکر است که اخذ مجوز کار به‌عنوان اجازه اقامت تلقی می‌شود.
همچنین پس از پنج سال تمدید مداوم مجوز کار می‌توانید برای شهروندی اقدام کنید یا پس از 8 سال تمدید مستمر، این امکان را دارید برای اجازه اقامت بدون محدودیت (SINIRSIZ OTURMA IZNI) درخواست دهید. ناگفته نماند، در ترکیه مردان با 25 سال و زنان با 20 سال کار می‌توانند بازنشسته شوند.
منبع: ایو34
